جراحی چاقی ( باریاتریک )چیست؟
زمان مطالعه
در درمانهای سنتی یا تلفیقی ، رویکرد درمان به جای توجه به بیماری به هستی کامل فرد ( ذهن ، جسم و روح ) است . بنابراین از مجموعه ای از درمان ها و تغییرات سبک اقدام جراحی است که در صورتیکه سایر روشهای کاهش وزن به شکست انجامد یا چاقی توأم با ریسک بزرگی برای سلامتی باشد ، به بیماران در کاهش وزن کمک می کند . جراحی باریاتریک با تغییراتی که در دستگاه گوارش ایجاد می کند معمولا معده یا روده کوچک ، میزان مصرف و جذب کالری را تنظیم می کند . همچنین سبب کاهش سیگنالهای گرسنگی از دستگاه گوارش به مغز می شود . این جراحی می تواند سبب درمان و پیشگیری از بیماریهای متابولیک در ارتباط با چاقی شود شامل دیابت و بیماری کبد چرب . اما جراحی چاقی یک درمان فوری آسان نیست و نیاز به آمادگی قبل از عمل و تغییرات سبک زندگی طولانی مدت برای موفقیت دارد . استفاده می شود تا نهایت سلامت و شفا برای فرد تامین شود .
چرا جراحی چاقی انجام می شود ؟
چون موفق ترین درمان طولانی مدت چاقی کلاس III است . در کلاس III چاقی ، کاهش وزن از طریق رژیم و ورزش تنها به ندرت امکان پذیر است .
چه شرایطی به وسیله جراحی چاقی درمان می شود ؟
چاقی در ارتباط با بسیاری از بیماریهای مزمن می باشد که می توانند برای بیمار خطر آفرین باشند . این شرایط تا میزان زیادی بعد از جراحی و کاهش وزن اصلاح می شود .
- افزایش میزان چربی و کلسترول خون که می تواند سبب انسداد عروق خون ، سکته و حمله قلبی شود
- فشار خون بالا که سبب افزایش ریسک سکته و حملات قلبی می شود
- قند خون بالا که سبب آسیب اعصاب و عروق خونی و بافتها و اعضاء بدن می شود
- دیابت تیپ 2 که ریسک ابتلا به آن با هر عدد افزایش در BMI ، 20 در صد افزایش می یابد
- بیماری قلبی : چاقی می تواند سبب آسیب به عملکرد قلب و نارسایی احتقانی قلب شود و با ساخت پلاک در داخل عروق سبب افزایش ریسک سکته و حملات قلبی شود
- بیماری کلیه : سندروم متابولیک که در ارتباط با چاقی است شامل فشار خون بالا ، مقاومت به انسولین و نارسایی احتقانی قلب سبب بیماری مزمن کلیه و نارسایی کلیه می شود
- آپنه انسدادی خواب : بیمار به علت انسداد راه هوایی فوقانی دچار حملات توقف تنفس تکرار شونده در طول خواب می شود . بنابراین مانع از رسیدن اکسیژن به ارگانهای حیاتی و قلب می شود
- استوآرتریت : وزن زیاد سبب فشار بر مفاصلی مانند زانو می شود
- بیماری کبد چرب غیر الکلی : به علت ذخیره چربی اضافه در کبد است که سبب التهاب مزمن و آسیب کبد می شود
- سرطان : چاقی در ارتباط با بسیاری از سرطانهاست و نیز خطر مرگ ناشی از سرطان بیش از 50 درصد است .
Body Mass Index (BMI)
راهی برای تخمین میزان چربی بدن است و بر اساس نسبت قد و وزن می باشد . در صورتیکه برابر یا بیش از 40 باشد سبب افزایش خطر بیماریها می شود .
چاقی کلاس III
- شاخص توده بدنی برابر با ۴۰ یا بیشتر
- شاخص توده بدنی برابر حداقل ۳۵ و حداقل یک مشکل در ارتباط با سلامتی
اما در نوجوانان
- شاخص توده بدنی حداقل ۴۰ یا یک بیماری همراه چاقی
- شاخص توده بدنی برابر ۳۵ و یک بیماری شدید همراه چاقی
آمادگی جهت انجام جراحی چاقی
در ابتدا باید مشخص شود که آیا شرایط جسمی و روحی شما آماده این جراحی است ؟ ویزیت شما توسط یک تیم از متخصصین انجام خواهد شد تا فواید و مضرات جراحی با توجه به شرایط روحی و فیزیکی شما ارزیابی شود . ممکن است آزمایشاتی برای شما انجام شود تا مطمئن شویم جراحی برای شما ایمن است . اگر از تنباکو ، داروها و الکل بیش از حد استفاده می کنید ممکن است قبل از عمل نیاز به ترک آنها باشد .ممکن است که جراح از شما بخواهد که چند هفته قبل از جراحی رژیم داشته باشید که سبب کاهش چربی داخل شکمی می شود . جایی که جراحی انجام می شود و سبب می شود که عوارض کاهش یابد .
چگونه جراحی کاهش وزن انجام می شود؟
معمولا از طریق لاپاراسکوپ انجام می شود که سبب برش کوچکتر ، ترمیم سریعتر و درد و اسکار کمتر می شود .
انواع جراحی چاقی :
اسلیو معده:جراحی ساده که در اغلب افراد با ریسک و عوارض کمی همراه است . بخش اعظم معده – حدود 80 درصد – برداشته می شود که سبب کاهش غذای مصرفی در یک وعده و احساس سیری سریع می شود و هورمونهای گرسنگی که به صورت طبیعی از معده ترشح می شوند کاهش پیدا می کند . بنابراین به پایداری متابولیسم و کاهش اشتها و تنظیم قند خون کمک می کند .
بای پس معده یا Roux – en – y:ابتدا جراح یک کیسه کوچک در قسمت بالای معده درست می کند و آن را از بخش پایین معده جدا می کند و سپس بخشی از روده کوچک را به آن متصل می کند . غذا از این معده کوچک وارد بخش تحتانی روده باریک می شود و هم ذخیره غذا در معده و هم جذب غذا در روده کاهش پیدا می کند . این روش بسیار مؤثرتر از جراحی معده به تنهایی است .
انحراف مسیر صفرا و تغییر دودنوم Biliopancreatic Diversion with Duodenal Switch (BPD-DS):شکل اصلی تغییر دودنوم ( بخش ابتدای روده باریک ) است که در آن علاوه بر اسلیو معده ، حدود 75 درصد روده برداشته می شود که به طور مؤثری سب کاهش هورمن گرسنگی در روده باریک و معده می شود . و جذب مواد غذایی در روده محدود می شود . بنابراین مؤثر ترین روش کاهش وزن و بهبود بیماریهای متابولیک مانند دیابت می باشد . اما جذب مواد غذایی کافی برای حفظ سلامتی دشوار است .
تغییر در ساختمان دریچه پیلور که بین معده و روده است Stomach Intestinal Pylorus Sparing Surgery (SIPS):این روش جدید فرم اصلاح شده جراحی تغییر دئودنال اصلی با هدف کاهش عوارض است . مانند روش اصلی شامل گاسترکتومی اسلیو است و همچنین بخش اول روده بعد از معده تقسیم می شود و بعد روده باریک به صورت یک حلقه مجددا وصل می شود و بخش کمتری از روده باریک بای پس می شود و بنابراین اجازه جذب کمی بیشتر از مواد غذایی را می دهد .
مراقبتهای بعد از جراحی چاقی
شما جهت پیگیری در یک سال بعد از جراحی به صورت مرتب ویزیت می شوید و آزمایشات لازم انجام خواهد شد تا روند بهبود وضعیت سلامت و کمبود مواد غذایی بررسی شود . بعد از یک سال در صورت وضعیت سلامت خوب و از دست رفتن بخش زیادی از اضافه وزن جهت پیکر تراشی و برداشتن پوست اضافه و بافتهای شل معرفی می شوید .
میزان کاهش وزن با جراحی چاقی چه میزان خواهد بود ؟
بیشتر افراد – حدود 90 درصد – 50 درصد وزن اضافه خود را از دست می دهند و این بستگی به نوع عمل جراحی چاقی دارد .
خطرات جراحی چاقی چیست ؟
هر جراحی خطرات مربوط به خود را دارد که در جراحی های پیچیده و طولانی تر ، این خطرات بیشتر هستند مانند خونریزی ، عفونت ، لخته خون ، فتق ، انسداد روده کوچک و لیک آناستوموز
عوارض جراحی
جراحی هایی که سبب تغییر در سیستم گوارش شما می شود می تواند سبب عوارض گوارشی خاصی شود .
سندروم دامپینگ:
در حدود 50 درصد از بیماران بعد از جراحی چاقی اتفاق می افتد و به علت تحویل سریع غذا از معده به روده کوچک است . علائم آن شامل : تهوع ، اسهال ، دردهای کرامپی شکم و افت قند خون می باشد که معمولا با گذشت زمان بهبود پیدا می کند . رعایت رژیم مناسب توصیه شده به شما بعد از عمل سبب جلوگیری و کاهش سندروم دامپینگ می شود .
سوء جذب و سوء تغذیه:
به علت کاهش جذب مواد غذایی و کالری از روده کوچک ایجاد می شود و توأم با مدفوع شل می باشد . مکمل های تغذیه تجویز شده به شما سبب جلوگیری از این حالت می شود .
ریفلاکس صفراوی:
به علت تغییرات دریچه پیلور ( دریچه خروجی معده ) در طول جراحی ، صفرا از کیسه صفرا به داخل معده وارد می شود و ممکن است سبب التهاب معده و ایجاد زخم معده شود .
سنگ کیسه صفرا:
کاهش وزن شدید سبب ورود مقدار زیادی کلسترول به کبد و صفرا می شود که معمولا بدون علامت است و این سبب ایجاد سنگ های صفراوی می شود که معمولا بدون علامت هستند ولی گاهی سبب انسدا مجاری صفراوی می شوند .
فواید جراحی چاقی چیست ؟
- کاهش وزن پایدار و مشخص
- کاهش هورمونهای گرسنگی و بهبود متابولیسم
- درمان قند وکلسترول خون
- زندگی سالمتر و طولانی تر : جراحی چاقی بر اساس تحقیقات بزرگ سبب 40 درصد کاهش مرگ می شود .
مدت زمان بهبود بعد از جراحی چاقی چقدر است؟
بعد از مدت زمان کوتاه بستری در بیمارستان نیاز به چند هفته استراحت در منزل تا برگشت به سر کار دارید . تا 6 هفته باید از انجام کارهای سنگین پرهیز کنید . برگشت به رژیم غذایی معمولی تا 12 هفته طول می کشد.